Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ η 10η Φεβρουαρίου έχει ανακηρυχθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Οσπρίων (World Pulses Day), με στόχο την ευαισθητοποίηση του παγκόσμιου κοινού σχετικά με τα διατροφικά οφέλη των οσπρίων στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης και της επισιτιστικής ασφάλειας.
Τα όσπρια είναι οι αποξηραμένοι ώριμοι καρποί των φυτών που ανήκουν στην οικογένεια των ψυχανθών. Αυτό σημαίνει ότι οι καρποί τους αναπτύσσονται μέσα σε λοβούς.
Αποτελούν μέρος της Μεσογειακής διατροφής και σε δύσκολες εποχές έχουν χαρακτηριστεί ως το “κρέας των φτωχών” λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες αλλά και για το χαμηλό κόστος αγοράς τους.
Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, υδατάνθρακες, κάλιο, φολικό οξύ, σίδηρο, μαγνήσιο, φώσφορο, ασβέστιο και αντιοξειδωτικά, ενώ έχουν ελάχιστα λιπαρά και αλάτι.
Οι φακές και τα ρεβίθια ήταν γνωστά από τους βιβλικούς χρόνους σε όλες τις μεσογειακές χώρες.
Λεπτομερείς πληροφορίες για την κατανάλωση των άλλων οσπρίων, όπως τα μαυρομάτικα φασόλια, τα μπιζέλια και προπάντων τα κουκιά, έχουμε και για την αρχαία Ελλάδα. Αλλά κυρίως οι Ρωμαίοι έδωσαν στα όσπρια σημαντική θέση ανάμεσα στα είδη καθημερινής διατροφής. Μαγείρευαν τα κουκιά, τις φακές, τα ρεβίθια και τα λούπινα. Ιδίως τα κουκιά τα έβραζαν και τα περνούσαν από σίτα. Αυτός ο πουρές , μαζί με λίπος και αρωματικά φυτά, ήταν από τα φαγητά που θεωρούσαν κατάλληλα για όσους εργάζονταν χειρωνακτικά.
Τα φασόλια αντίθετα ήταν γνωστά στην αρχαιότητα εκτός από τα μαυρομάτικα που αναφέραμε, που οι Έλληνες τα έβραζαν μαζί με σιτάρι ενώ οι Ρωμαίοι προτιμούσαν να τα τρώνε ωμά και φρέσκα.
Τα άσπρα φασόλια έγιναν γνωστά στην Ευρώπη μετά την ανακάλυψη της Αμερικής. Από την ήπειρο αυτή τα φασόλια ήρθαν πρώτα στην Ισπανία και τη Γαλλία στις αρχές του 16ου αιώνα .
Στην Ιταλία και στην Ελλάδα όμως για πολλά χρόνια ακόμα ήξεραν μόνο τα μαυρομάτικα, ώσπου γύρω στα 1530 ο Πάπας Κλήμης ο 7ος έλαβε σαν δώρο από τον Κάρολο τον 5ο μερικές ποικιλίες από φασόλια. Έτσι ξεκίνησε η καλλιέργεια τους στην Ιταλία. Τα φασόλια πέρασαν στη χώρα μας αργότερα.
Σήμερα στην αγορά υπάρχουν τα εξής είδη οσπρίων: Φασόλια (διάφορες ποικιλίες) Ρεβίθια, κουκιά, μπιζέλια, φάβα και φακές.
Πιο σπα΄νια συναντούμε τη ροβίτσα και τα λούπινα σε κάποιες μόνο περιοχές της Ελλάδας.
Πως θα τα διαλέξετε.
Όταν αγοράζετε όσπρια πρέπει να προσέχετε δύο πράγματα.
Πρώτον να είναι φρέσκα γιατί όταν πολυκαιρίσουν προσβάλλονται από παράσιτα και δε μαλακώνουν έστω και αν τα βράζουμε για πολύ ώρα.
Ένας τρόπος να το καταλάβουμε είναι να το δαγκώσουμε ελαφρά. Αν η σάρκα τους υποχωρεί είναι φρέσκα αν σπάνε σαν καραμέλα σημαίνει ότι είναι παλιά. (αυτό βέβαια όταν αγοράζουμε χύμα ).
Δεύτερον να έχουν το ίδιο περίπου μέγεθος ώστε να βράσουν όλα ταυτόχρονα.
Πως θα τα βράσετε.
Ορισμένα από τα όσπρια μαλακώνουν σε δυο φάσεις: χρειάζεται πρώτα να μουσκέψουν για να απορροφήσουν το νερό που έχασαν όταν ξεράθηκαν. Έπειτα πρέπει να βράσουν σε σκέτο νερό για ορισμένη ώρα. Αυτά τα όσπρια είναι τα φασόλια, τα κουκιά και τα ρεβίθια. Οι φακές δε χρειάζονται μούσκεμα ούτε η φάβα (σκληραίνει και δε βράζει γρήγορα).
Τα όσπρια που επιπλέουν στο νερό, όταν τα μουσκεύετε, πρέπει να πεταχτούν γιατί σημαίνει ότι έχουν χαλάσει.
Μη χρησιμοποιείτε το νερό που μούσκεψαν, γιατί πολλές φορές τα όσπρια είναι ραντισμένα με ειδικά αντιπαρασιτικά φάρμακα που μένουν μέσα στο νερό.
Βράζετε σε μισοσκεπασμένη κατσαρόλα και αν χρειαστεί να προσθέσετε νερό πρέπει αυτό να είναι ζεστό
Μην ανακατεύετε κατά τη διάρκεια του βρασίματος ποτέ με κουτάλα αλλά κουνώντας την κατσαρόλα. Και αν χρειαστεί ανακάτεμα μόνο με ξύλινη κουτάλα.
Το αλάτι το προσθέτουμε πάντα δέκα λεπτά πριν βράσουν εντελώς.
Η ελάχιστη σόδα που μερικοί συνηθίζουν να προσθέτουν στο νερό για να διευκολύνουν το βράσιμο χαλάει πολύ τη γεύση των οσπρίων και τα κάνει δύσπεπτα.
Στη σελίδα θα βρείτε πολλές συνταγές με όσπρια και με πολλούς συνδυασμούς.
