Πετιμέζι

Πετιμέζι  ονομάζεται το παχύρρευστο προϊόν από το μούστο των σταφυλιών μετά από βράσιμο, χωρίς προηγούμενη ζύμωση.

Ο Γαληνός Έλληνας γιατρός του 2ου αιώνα λέει ότι ονομαζόταν έψημα στην Μικρά Ασία από την οποία καταγόταν, ενώ οι αττικίζοντες το ονόμαζαν σίραιον.

Χρησιμοποιήθηκε ευρέως σαν ένα γλυκαντικό πολύ πιο φτηνό από το μέλι. Με αυτό έφτιαχναν πολλά από τα περίφημα γλυκά του κουταλιού οι Βυζαντινοί, ενώ η χρήση του διατηρήθηκε τουλάχιστον στην ύπαιθρο μέχρι πρόσφατα.

Παλιότερα το έβαζαν και στον καφέ. Ήταν ένα πρώτης τάξης αντιβηχικό, το έδιναν οι μανάδες στα παιδιά  για να ξεπεταχτούν τα σπειριά των εξανθηματικών ασθενειών αλλά το άπλωναν και πάνω σε φέτες ζεστού ψωμιού σαν λιχουδιά.

Με πετιμέζι έτρωγαν το πρώτο χιόνι (Κρήτη, Β. Ελλάδα, Καπαδοκία, Πόντος).

Σε πετιμέζι που δεν είχε δέσει έβαζαν ξερά φρούτα (κυδώνια, σύκα, αχλάδια)και τα έβραζαν για λίγο.

Αυτό το γλυκό που ονομάζεται ρετσέλι, παλιότερα ήταν διαδεδομένο σχεδόν σε όλα τα χωριά.

Για να είναι γευστικό και πυκνό  το πετιμέζι πρέπει να προέρχεται από υψηλόβαθμα σταφύλια.

Πληροφορίες από το βιβλίο της Μαριάννας Καβρουλάκη  “Η γλώσσα της γεύσης”

Και μετά τις πληροφορίες περί πετιμεζιού θα σας δώσω τη δική μου εκδοχή παρασκευής του.

Βρήκα στο χωριό μερικά σταφύλια από κλήματα αφημένα στη μοίρα τους και ήθελα να πάρω μαζί μου περισσότερο για συναισθηματικούς λόγους.

Τα επεξεργάστηκα και τώρα έχω ένα βαζάκι δικό μου πετιμέζι. Οι χρήσεις του αρκετές όπως μουστοκούλουρα, προσθήκη σε σάλτσες σε κρέατα που ψήνονται σε γλυκά και όπου βάλει ο νους του καθενός.

Αν θέλετε και εσείς να φτιάξετε το δικό σας πετιμέζι μπορείτε ακόμη να βρείτε στη λαϊκή αγορά σε καλή τιμή, εκεί προς τη λήξη της λαϊκής, (γιατί θα χρειαστείτε αρκετά) και να προσπαθήσετε.

Πετιμέζι

1 βαζάκι περίπου 500 ml

Συστατικά

  

• Σταφύλια ολόκληρα ή ρώγες σταφυλιών
• 1 μεγάλη φέτα ψωμιού
• Μεγάλη κατσαρόλα

Οδηγίες

 

• Πλένουμε τα σταφύλια και παίρνουμε μόνο τις ρώγες.
• Με τη βοήθεια αποχυμωτή παίρνουμε το χυμό τους (μούστο). Το υλικό που βγαίνει στον κάδο απόρριψης δεν το πετάμε αλλά το στύβουμε σε σουρωτήρι και το προσθέτουμε στο μούστο. Αν δεν υπάρχει αποχυμωτής αυτό μπορεί να γίνει στύβοντας τα σε μεγάλο σουρωτήρι. Εγώ χρησιμοποίησα τον αποχυμωτή.
  
• Βάζουμε το μούστο σε μεγάλη κατσαρόλα και τη φέρνουμε σε θερμοκρασία βρασμού. Προσθέτουμε τη φέτα ψωμιού και βράζουμε για 5 λεπτά.
• Αφήνουμε να κρυώσει καλά και ξαφρίζουμε ότι έχει μαζευτεί στην επιφάνεια. Αφαιρούμε το ψωμί με τρυπητή κουτάλα.
• Στραγγίζουμε χρησιμοποιώντας πυκνό σουρωτήρι ή τουλπάνι.
• Βράζουμε το μούστο για αρκετή ώρα μέχρι να πάρουμε ένα πηχτό σιρόπι. Αν χρειαστεί ξαφρίζουμε και πάλι. Το σιρόπι αυτό θα είναι πολύ πιο πηχτό από τα σιρόπια των γλυκών
• Βάζουμε σε αποστειρωμένο βάζο και αποθηκεύουμε.
  

Σημειώσεις

Ανάλογα με το πόσα υγρά έχουν τα σταφύλια μας ο χρόνος βρασμού ποικίλει όπως και η ποσότητα του πετιμεζιού που θα πάρουμε.

Τα δικά μου σταφύλια έδωσαν 4 λίτρα μούστου και το πετιμέζι που πήρα πολύ λίγο.

Η χρήση του ψωμιού βοηθάει να "κόψουμε" το μούστο αντί της στάχτης που παραδοσιακά χρησιμοποιείται.

Βέβαια, όσοι έχετε πρόσβαση σε οινοποιείο μπορείτε να ζητήσετε μούστο και να προχωρήσετε στα επόμενα στάδια.

Μου το θύμισε η φίλη μου η Ελένη και μετά ήρθε στη μνήμη ανάλογη συμβουλή της μάνας.