Πρόσφορο ή λειτουργιά όπως το θυμάμαι εγώ, αποκαλούμε τον άρτο που προσφέρουν οι πιστοί στο Ναό για να τελεστεί η Θεία Ευχαριστία.
Υπάρχει ολόκληρο τελετουργικό για την προετοιμασία του και την παρασκευή του, δεν έχω πρόθεση να το αναπτύξω εδώ απλά θα καταγράψω τις μνήμες που έχω για την παρασκευή και μόνο, από τη μητέρα μου.
Απαραίτητα το πρόσφερε σε μνημόσυνα αλλά και σε ονομαστικές εορτές. Μάλιστα θυμάμαι ότι στις ονομαστικές εορτές όλες οι νοικοκυρές του χωριού εκτός από αυτό που πρόσφεραν στο Ναό είχαν προσκομίσει ένα επιπλέον το οποίο ονόμαζαν “ύψωμα”μαζί με ένα μικρό μπουκάλι κρασί. Όλα αυτά τα πρόσφορα ήταν τοποθετημένα πάνω σε ένα τραπέζι στο μέσο του Ναού. Στο τέλος της θείας λειτουργίας ο ιερέας έβγαινε από το ιερό και “διάβαζε” ευχές για τον κάθε εορτάζοντα.
Πληροφορίες λένε ότι σε κάποια χωριά ο ιερέας πήγαινε στα σπίτια των εορταζόντων προκειμένου να “σηκώσει το ύψωμα”
Έχω φτιάξει πολλές φορές πρόσφορο αλλά για κάποιους λόγους δεν είχε γίνει η καταγραφή της τεχνικής. Σήμερα μάλλον ήρθε η ώρα, για να μείνει για τους επόμενους της οικογένειας.
Πρόσφορο - Λειτουργιά
Συστατικά
- 600 γρ αλεύρι σκληρό
- 350 γρ υγρό προζύμι
- 1 κουτ. γλυκού αλάτι
- 250 ml χλιαρό νερό
- 2 ταψάκια διαμέτρου 16-18 εκατ ή τσέρκια
- Σφραγίδα ειδική για πρόσφορο
Οδηγίες
- Αναζωογονούμε το προζύμι όπως αναφέρετε στη συνταγή* το στάδιο της πέμπτης ημέρας.
- Σε καθαρή λεκάνη ή σε κάδο του μίξερ κοσκινίζουμε το αλεύρι και το αλάτι.
- Προσθέτουμε το προζύμι και το νερό και ζυμώνουμε. Αν το ζύμωμα γίνει με το χέρι ζυμώνουμε για περίπου 20 λεπτά. Στο μίξερ ο χρόνος μπορεί να είναι μικρότερος. Η ζύμη πρέπει να είναι εύπλαστη αλλά όχι μαλακή.
- Χωρίζουμε τη ζύμη στη μέση και πλάθουμε σε στρόγγυλο καρβέλι ομοιόμορφου πάχους διαμέτρου ίσα να χωράει στο ταψί ή το τσέρκι μας.
- Σε περίπτωση που χρησιμοποιήσουμε τσέρκι θα τα τοποθετήσουμε σε λαμαρίνα στρωμένη με χαρτί ψησίματος. Αλείφουμε το ταψί η το τσέρκι με ελάχιστο ελαιόλαδο και τοποθετούμε την πλασμένη ζύμη. Πασπαλίζουμε με πολύ λίγο αλεύρι την επιφάνεια της ζύμης και πατάμε την ειδική σφραγίδα με δύναμη πάνω στη ζύμη, ώστε με το φούσκωμα να μην εξαφανιστεί το σημάδι της.
- Σκεπάζουμε με καθαρή πετσέτα ή σελοφάν κι αφήνουμε σε ζεστό μέρος μέχρι να διπλασιαστεί περίπου.
- Μόλις είναι έτοιμη με μια οδοντογλυφίδα κάνουμε δώδεκα τρύπες περιμετρικά της σφραγίδας και στο κέντρο, όπως φαίνεται στη φωτογραφία.
- Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς και αντιστάσεις για 45 λεπτά στο πρώτο ράφι του φούρνου. Βγάζουμε από το φούρνο και τοποθετούμε πάνω σε σχάρα να κρυώσουν.
Χρόνια σας πολλά, τις καλύτερες ευχές στο μαχητή μαραθωνοδρόμο του σπιτιού…
να τον χαίρεσαι τον Θανάση σου Ξανθή! να είστε πάντα καλά!
ευχαριστούμε για την συνταγή!
Τι ωραία που έγιναν! Μια ανάρτηση που κι εγώ αναβάλλω επί χρόνια! Η σφραγίδα (όπως και οι συνταγές της) ήταν τα 2 πράγματα που έφερα εδώ αφού έφυγε. Να τον χαίρεσαι!