Το τελευταίο διάστημα ασχολήθηκα ιδιαίτερα με το κεφίρ, το έχω εντάξει στην καθημερινή μου διατροφή άλλοτε με το πρωινό μου γεύμα και άλλοτε προσθέτοντας το σε κάποιες συνταγές μου.
Παλιότερα είχα βρει τους “σπόρους” που είναι απαραίτητοι για την καλλιέργεια αυτού του ροφήματος και είχα κρατήσει κάποιους στην κατάψυξη.
Κατά καιρούς τους “ζωντάνευα” και χάριζα σε φίλους.
Πριν δυο μήνες περίπου ζήτησα από φίλο γείτονα που ήξερα ότι τους έχει σε ζωντανή μορφή και άρχισα ξανά τα δικά μου παιχνίδια.
Με την πρώτη εβδομάδα οι “σπόροι” είχαν διπλασιαστεί και σε μια ανακοίνωση μου στο facebook βρέθηκαν πολλοί φίλοι να επιθυμούν να ασχοληθούν και εκείνοι αν τους χάριζα “σπόρους”.
Έτσι άρχισε το μοίρασμα και πολλές ερωτήσεις γύρω από το θέμα μιας και όλοι δεν γνώριζαν τις λεπτομέρειες.
Για το λόγο αυτό υποσχέθηκα ότι θα φροντίσω να μαζέψω βιβλιογραφία με έγκυρες πληροφορίες και θα επανέλθω.
Πολλά βράδια λοιπόν αναζητούσα πληροφορίες έτσι ώστε να γράψω αυτό το άρθρο που ακολουθεί, με όσο πιο έγκυρες πληροφορίες μάζεψα.
Ας αρχίσουμε με το τι είναι το κεφίρ.
Το κεφίρ είναι ένα ζυμωμένο γαλακτοκομικό προϊόν, παρόμοιο με το γιαούρτι αλλά πιο υγρό, που φτιάχνεται από γάλα (συνήθως αγελαδινό ή κατσικίσιο) και ειδικούς σπόρους κεφίρ (μείγμα βακτηρίων και ζυμών). Προέρχεται από τον Καύκασο, κάποιες πληροφορίες λένε ότι φυλασσόταν στενά από τους κατοίκους των βουνών του Καυκάσου για αιώνες και η ονομασία του πιθανότατα προέρχεται από την τουρκική λέξη keyif, που σημαίνει “ευχαρίστηση”.
Κάπου διάβασα ότι συνδέεται και με κάποια ιστορία που δύο γιατροί Ρώσοι προσπάθησαν να αναζητήσουν το μυστικό του κεφίρ, το οποίο φυλασσόταν στενά από τους κατοίκους των βουνών του Καυκάσου για αιώνες μέσω μιας ελκυστικής υπαλλήλου η οποία έπρεπε να μαγέψει τον Καυκάσιο πρίγκιπα Μπεκ-Μίρζα Μπαρτσόροφ και να τον πείσει να της δώσει μερικούς κόκκους κεφίρ.
Μια άλλη αναφορά λέει ότι οι «κόκκοι» που χρησιμοποιούνται για την καλλιέργεια του κεφίρ θεωρούνται δώρο από τον Θεό και παραδοσιακά μεταδίδονται από γενιά σε γενιά στις οικογένειες.
Η διαδικασία της ζύμωσης των σπόρων με το γάλα δημιουργεί ένα ελαφρώς ανθρακούχο, όξινο και κρεμώδες ρόφημα πλούσιο σε προβιοτικά, πρωτεΐνες, ασβέστιο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους καλό είναι να εντάξουμε το κεφίρ στην διατροφή μας βοηθώντας διάφορα συστήματα του οργανισμού μας.
Πεπτικό σύστημα: Το κεφίρ είναι πλούσιο σε προβιοτικά που βοηθούν στη βελτίωση της εντερικής χλωρίδας, διευκολύνουν την πέψη και μπορούν να ανακουφίσουν συμπτώματα όπως το φούσκωμα και η δυσκοιλιότητα.
Λόγω της διαδικασίας ζύμωσης, το κεφίρ έχει γενικά χαμηλότερα επίπεδα λακτόζης από το γάλα, καθιστώντας το πιθανόν πιο εύπεπτο για ορισμένα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη
Ανοσοποιητικό σύστημα: Τα προβιοτικά του κεφίρ ενισχύουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, μειώνοντας τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των λοιμώξεων
Οστική υγεία: Είναι εξαιρετική πηγή ασβεστίου, βιταμίνης D και Κ2, που συμβάλλουν στην πρόληψη της οστεοπόρωσης και στην ενδυνάμωση των οστών.
Αντιφλεγμονώδης και αντιβακτηριακή δράση: Η ζύμωσή του προσδίδει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και ισχυρή αντιβακτηριακή δράση ενάντια σε παθογόνους μικροοργανισμούς.
Αναφέρονται και άλλα οφέλη για την υγεία όπως ότι βοηθά στην ρύθμιση του σακχάρου και της χοληστερίνης ίσως και στην απώλεια βάρους.
Η περιεκτικότητα σε λιπαρά του κεφίρ ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο γάλακτος που θα χρησιμοποιήσουμε.
Οι πληροφορίες αυτές πάντα θα πρέπει να εξειδικεύονται ανάλογα με τον κάθε οργανισμό και να ζητούμε τη συμβουλή του γιατρού μας σε περίπτωση που συνυπάρχουν κάποια νοσήματα.
Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι μόνο με την κατανάλωση αυτού το ροφήματος αλλά και όποιων άλλων συμπληρωμάτων θα καλύψουμε όλες τις ανάγκες του οργανισμού μας.
Μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και πρωτεΐνη, επαρκής ύπνος, καθημερινή φυσική δραστηριότητα, διαχείριση άγχους, αποχή από το κάπνισμα και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ θα πρέπει να είναι τα βασικά της καθημερινότητας μας.
Και τώρα ας πάμε στην διαδικασία της παρασκευής του ροφήματος αλλά και στην διατήρηση των “σπόρων”
1.Οι “σπόροι” κεφίρ προστίθενται στο γάλα, συνήθως σε αναλογία 1 κουτ. σούπας σε 200 ml γάλα.
Το μείγμα τοποθετείται σε ένα γυάλινο βάζο και αφήνεται σε θερμοκρασία δωματίου (ιδανικά 20-25°C) για 12-24 ώρες, χωρίς να σκεπαστεί με το καπάκι του αλλά μόνο με μια γάζα ή κάποιο ελαφρύ καθαρό πανί ή με φίλτρο καφέ που θα στερεώσουμε με λαστιχάκι για να γίνει η ζύμωση.
2.Μετά τη ζύμωση, οι κόκκοι στραγγίζονται από το γάλα χρησιμοποιώντας ένα σουρωτήρι, πάντα πλαστικό και με τη βοήθεια ξύλινου ή πλαστικού κουταλιού, αφήνοντας πίσω το κεφίρ.
Το στραγγισμένο κεφίρ μπορεί να καταναλωθεί αμέσως.
3.Αν θέλουμε να έχουμε καθημερινή παραγωγή κεφίρ επαναλαμβάνουμε την παραπάνω διαδικασία.
4.Αν δεν πιούμε το κεφίρ την ημέρα παραγωγής μπορούμε να το κρατήσουμε στο ψυγείο σε καθαρό βάζο για μερικές ημέρες.
5.Θα παρατηρήσουμε ότι όσο η διαδικασία επαναλαμβάνεται οι “σπόροι” πολλαπλασιάζονται και τότε έχουμε τις επιλογές ή να προσθέσουμε περισσότερο γάλα με παραγωγή μεγαλύτερης ποσότητας κεφίρ ή να το αποθηκεύσουμε στο ψυγείο με λίγο γάλα για μελλοντική χρήση ή να αρχίσουμε να δωρίζουμε σε φίλους όπως έκανα εγώ.
6.Μια φορά την εβδομάδα ξεπλένουμε τους “σπόρους” τοποθετώντας το σουρωτήρι κάτω από τρεχούμενο νερό και συνεχίζουμε τη διαδικασία. Καλό είναι το βάζο που χρησιμοποιούμε να το ξεπλένουμε μόνο με νερό -σαπούνι και όχι με χημικά απορρυπαντικά.
7.Αν δεν θέλουμε συχνή παραγωγή κεφίρ τοποθετούμε τους “σπόρους” με γάλα σε γυάλινο βάζο κλείνουμε με το καπάκι και τοποθετούμε στο ψυγείο.
Περιοδικά επαναλαμβάνουμε τη ζύμωση εκτός ψυγείου.
Μπορούν να διατηρηθούνε με αυτό τον τρόπο για μεγάλο διάστημα.
8.Αν όμως δεν έχουμε την ευχέρεια περιοδικής ζύμωσης μπορούμε να κρατήσουμε τους “σπόρους” με μικρή ποσότητα γάλακτος στην κατάψυξη. Όταν θα τους χρειαστούμε ξανά, αφού τους ξεπαγώσουμε θα χρειαστούν ίσως μια δυο φορές τη διαδικασία της ζύμωσης και ίσως περισσότερο χρόνο για να “ζωντανέψουν”
Από την δική μου εμπειρία μια κουταλιά σούπας “σπόροι” με προσθήκη 200 ml γάλακτος αρκούν για την παράγωγή ενός ποτηριού κεφίρ. Μπορείτε να υπολογίσετε τις ποσότητες ανάλογα με τις ανάγκες σας.
Και τώρα υπάρχει το ερώτημα: μπορούμε να πίνουμε κάθε μέρα κεφίρ;
Οι πληροφορίες λένε ότι μπορούμε εκτός αν έχουμε κάποια δυσανεξία στο γάλα ή αλλεργίες και εφόσον δεν μας ενοχλεί η ελαφριά οξύτητα του.
Για το λόγο αυτό αρχίζουμε δοκιμαστικά με μικρές ποσότητες και αν συντρέχουν άλλοι λόγοι συμβουλευόμαστε το γιατρό μας.
Ετοιμάζοντας μεγαλύτερες ποσότητες μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε εμπλουτίζοντας μαρινάδες για κρέατα, να το προσθέσουμε σε πίτες στη θέση γιαουρτιού, να φτιάξουμε προζύμι για ψωμί να το προσθέσουμε σε κέικ ή να φτιάξουμε ένα πρωινό εμπλουτίζοντας το με φρούτα.
Διάβασα ότι μπορούμε να φτιάξουμε το σπιτικό κεφίρ με φυτικά γάλατα ή ακόμη και με νερό ή χυμούς φρούτων.
Αυτό θα είναι κάτι εντελώς διαφορετικό που θα μοιάζει με αεριούχο αναψυκτικό.
Φίλη που δοκίμασε με φυτικό γάλα με ενημέρωσε ότι δεν έχει καμία σχέση με αυτό που φτιάχνουμε με το γάλα.
Στο εμπόριο κυκλοφορεί κεφίρ με διαφορετικά όμως χαρακτηριστικά. π.χ. διαφορετικοί μικροοργανισμοί ως προς την ποικιλία και την ποσότητα, με περισσότερη λακτόζη αυτά του εμπορίου, πιο απαλή γεύση ίσως και υψηλότερο κόστος.
Για την παρασκευή του στο σπίτι θα πρέπει να τηρούμε αυστηρά κανόνες καθαριότητας και αν παρατηρήσουμε κάποια μεγάλη διαφοροποίηση ως προς την υφή ή το χρώμα να το απορρίψουμε.
Πιστεύω να βοήθησα κάποιους φίλους που τώρα άρχισαν να ασχολούνται με το κεφίρ.
Είμαι στη διάθεση σας για όποια απορία και ευχαρίστως θα δεχτώ τις δικές σας γνώσεις και εμπειρίες σε σχόλια.
